De nieuwe Wet open overheid (Woo)

Het voorstel voor de nieuwe Wet open overheid (Woo) ligt momenteel voor bij de Eerste Kamer. Als het voorstel wordt aangenomen zal de Woo waarschijnlijk per 1 januari 2022 in werking treden.

De Woo heeft als doel overheden en semi-overheden transparanter te maken om zo het belang van openbaarheid van publieke informatie voor de burger beter te dienen. In de Woo ligt de nadruk meer op het door het bestuursorgaan actief, dus uit eigen beweging, openbaar maken van documenten. De Woo geeft regels over het actief openbaar en toegankelijk maken van overheidsinformatie en moet ervoor zorgen dat deze beter vindbaar is. De Woo bepaalt dat overheden hun digitale informatiehuishouding op orde moeten brengen.

Is de huidige Wet openbaarheid van bestuur (Wob) alleen van toepassing op bestuursorganen, de Woo breidt de reikwijdte uit met de Kamers en de Verenigde vergadering der Staten-Generaal, de Raad van State uitgezonderd de Afdeling bestuursrechtspraak, de Algemene Rekenkamer, de Nationale Ombudsman en de substituut-ombudsmannen, de gemeentelijke en provinciale ombudsmannen.

Met de Woo wordt het voor bestuursorganen minder gemakkelijk een informatieverzoek te weigeren. Een voorbeeld betreft de zogenaamde “persoonlijke beleidsopvattingen”. Onder de Woo moeten verzoekers als het gaat om persoonlijke beleidsopvattingen inzicht kunnen krijgen in feiten, de overwogen voor- en nadelen, de kansen en risico’s en de overwogen alternatieven. Dat kan als ambtenaren deze scheiden van hun eigen opvattingen. Dit houdt dus in dat stukken met overwegingen van ambtenaren of externe adviseurs straks ook voor openbaarmaking in aanmerking komen als deze als alternatief zijn voorgesteld en zijn meegewogen bij de uiteindelijke beslissing.

In de Woo wordt net als in de Wob de koppeling met de Wet dwangsom losgelaten. Als er niet tijdig op een verzoek tot openbaarmaking is beslist, hoeft het bestuursorgaan niet meer op grond van de bepalingen van de Algemene wet bestuursrecht een dwangsom uit te keren. Wel kan er beroep bij de bestuursrechter worden ingesteld wegens niet tijdig beslissen. De rechter kan dan het bestuursorgaan verplichten alsnog een besluit te nemen binnen een bepaalde termijn, op straffe van een dwangsom.

Wij volgen ontwikkelingen van de behandeling van de Wet open overheid op de voet en publiceren daarover op onze website.