Stikstof zorgt voor meer problemen: vrees voor een volledige bouwstop in najaar

Er blijft veel te doen om het stikstofprobleem. Zo kan men de boerenprotesten van de afgelopen weken niet ontgaan zijn. Ook bouwers hebben het moeilijk door het beleid. In het verleden is door een uitspraak van de Raad van State veel vertraging gekomen in de bouw van nieuwe woningen, maar de vrees is dat dit door toekomstige ontwikkelingen nog meer wordt.

Hoe zat het ook alweer in 2019?

In 2019 heeft de Raad van State geoordeeld dat het Nederlandse stikstofbeleid niet voldoet en in strijd is met Europese regelgeving. Daardoor kwamen veel (toekomstige) vergunningen op losse schroeven te staan. In de periode daarna zijn verschillende manieren bedacht om alsnog vergunningen te kunnen verlenen. Zo is een manier om bouwvrijstellingen te verlenen, waardoor de tijdelijke stikstofuitstoot bij de bouw niet meetelt. Bij de vergunningsverlening wordt dan alleen gekeken naar de uitstoot als het gebouw wordt gebruikt. In de jaren daarna kwam er kritiek op de bouwvrijstelling van bijvoorbeeld de Raad van State en het Planbureau voor de Leefomgeving.

Het Porthos project

Het is tijd voor de Raad van State om zich opnieuw over een stikstofkwestie uit te laten. De kwestie heeft betrekking op het Porthos project. Dit project ziet op de opslag van CO2 van de industrie in de Rotterdamse haven in lege gasvelden onder de Noordzee. Dat moet bijdragen aan het halen van de klimaatdoelen, maar bij het aanleggen van de infrastructuur komt ook stikstof vrij. Een afwijzing van deze bouwvrijstelling kan grote gevolgen hebben voor ook andere projecten. Omdat de Raad van State eerder kritisch is geweest, is een grote kans dat deze vrijstellingsroute wegvalt. Hoewel de uitspraak binnenkort werd verwacht, is deze uitgesteld naar oktober.

Een mogelijke uitspraak met grote gevolgen

Mocht de Raad van State een streep zetten door de bouwvrijstelling, dan zou dit in de praktijk een (volledige) bouwstop kunnen betekenen. Per project moeten dan afzonderlijke stikstofberekeningen worden gemaakt. Dat is arbeidsintensief, kost veel tijd en het gebrek aan arbeidskracht hiervoor kan voor vertraging zorgen. Na de berekeningen moet onderhandeld worden met overheden of er een ‘stikstofruimte’ gevonden kan worden. Hoewel er mogelijk nog andere oplossingen zijn (door bijvoorbeeld een beroep op bepaalde milieuwetgevingsuitzonderingen te doen), zal dit lastiger zijn voor de bouw van woningen.

Conclusie: wat kan dit betekenen voor bestuursorganen?

Het sneuvelen van de bouwvrijstelling kan grote gevolgen hebben voor bestuursorganen, met name provincies en gemeenten, waarbij (grote) bouwprojecten spelen. Met het tekort aan woningen, arbeiders en mogelijkheden om te voldoen aan stikstofvereisten, wordt het moeilijker om maatschappelijke kwesties op te lossen. Daarbij zullen vergunningen moeten voldoen aan nieuwe vereisten om toetsen te doorstaan en moet gezocht worden naar stikstofruimte. Neem contact op met de ervaren juristen van Vijverberg bij vragen over vergunningverlening, dan kan samen gekeken worden hoe bouwvergunningen wél verleend kunnen worden.