Raadsleden zijn de volksvertegenwoordigers van de gemeente en hebben een controlerende taak. De functie van raadslid wordt beschouwd als een (deeltijd) nevenfunctie. Raadsleden krijgen daarom geen salaris maar een vergoeding voor hun raadswerkzaamheden en een tegemoetkoming in de kosten.
Rechtspositie raads- en commissieleden
De rechtspositie van raadsleden en commissieleden is geregeld in de Gemeentewet, het Rechtspositiebesluit decentrale politieke ambtsdragers, de Regeling rechtspositie decentrale politieke ambtsdragers en de (lokale) Gedragscode. Raadsleden mogen geen andere vergoedingen ontvangen dan bij of krachtens wet bepaald.
Raadsvergoeding
Het raadslidmaatschap geldt als een nevenfunctie die het raadslid kan vervullen naast een gewone dienstbetrekking. Raadsleden ontvangen daarom geen salaris, loon of bezoldiging maar een vergoeding voor hun werkzaamheden als raadslid: de raadsvergoeding.
De hoogte van de raadsvergoeding is afhankelijk van het aantal inwoners van de gemeente, die is onderverdeeld in 9 klassen. De raad kan bij verordening bepalen dat ten hoogste 20% van de raadsvergoeding wordt uitgekeerd op basis van het aantal gehouden raadsvergaderingen (presentiegeld).
Onkosten
Naast de raadsvergoeding voor de raadswerkzaamheden ontvangen raadsleden een vaste maandelijkse onkostenvergoeding voor aan de uitoefening van het raadslidmaatschap verbonden kosten. De vaste onkostenvergoeding is bedoeld voor de dekking van kosten voor onder andere individuele consumpties buiten de werkplek, attenties voor collega’s, gelegenheidskleding, reiniging van kleding, abonnementen van kranten en tijdschriften en vakliteratuur die thuis worden ontvangen.
Naast de raadsvergoeding en onkostenvergoeding kunnen raadsleden, onder bepaalde voorwaarden, aanspraak maken op een tegemoetkoming. Bijvoorbeeld voor loopbaanoriëntatie, een ziektekostenverzekering, scholing en reiskosten.
Commissieleden
Commissieleden zijn personen die door de gemeenteraad, het college of de burgemeester zijn benoemd om lid te zijn van een raadscommissie (artikel 82 Gemeentewet), bestuurscommissie (artikel 83 Gemeentewet) of een andere commissie (artikel 84 Gemeentewet). Commissieleden die geen raadslid zijn ontvangen een vaste vergoeding voor het bijwonen van commissievergaderingen. De hoogte van de vergoeding is afhankelijk van het aantal inwoners van de gemeente. Op grond van een lokale verordening kunnen hogere vergoedingen worden toegekend, bijvoorbeeld als sprake is van een bijzondere beroepsmatige deskundigheid op het taakgebied van de commissie en de vergoeding niet in redelijke verhouding staat tot de taak. Commissieleden ontvangen ook reis- en verblijfkosten voor het bijwonen van commissievergaderingen en reizen binnen de gemeente voor de uitoefening van de functie.
Zijn commissieleden ook lid van de gemeenteraad, dan krijgen zij alleen een vergoeding in uitzonderingsgevallen zoals genoemd in het Rechtspositiebesluit decentrale politieke ambtsdragers.
Integriteit
De raad is op grond van de Gemeentewet verplicht om een gedragscode integriteit voor zichzelf en de gemeentelijke bestuurders vast te stellen om de integriteit van het gemeentelijk openbaar bestuur te waarborgen.
Advies en hulp bij de rechtspositie raads- en commissieleden
Heeft u vragen over de toepassing van rechtspositionele wet- en regelgeving voor raads- en/of commissieleden? Vijverberg heeft gespecialiseerde juristen die u graag adviseren.