Nieuwe EU-richtlijn over loontransparantie

Werkgevers en ondernemingsraden opgelet! Op 30 maart 2023 is de EU-richtlijn over loontransparantie aangenomen door het Europese Parlement. De Europese Commissie moet de Richtlijn officieel nog goedkeuren.  

Gelijke beloning voor gelijke arbeid

De Richtlijn beoogt gelijke beloning tussen mannen en vrouwen voor gelijke of gelijkwaardige arbeid te versterken. De Richtlijn brengt onder meer met zich dat functiewaardering moet worden gebaseerd op genderneutrale criteria. In een dergelijke genderneutrale systematiek kunnen per gelijke of gelijkwaardige arbeid beloningen worden vergeleken. Het doel is om op die manier beloningsverschillen weg te kunnen nemen. 

Hoe moet gelijke beloning bewerkstelligd worden?

• Werkgevers worden verplicht om in de vacature of direct in het sollicitatiegesprek informatie te geven over het startsalaris. Daarbij geldt ook dat werkgevers sollicitanten niet meer mogen vragen naar het huidige of in het verleden ontvangen loon;
• Werkgevers moeten de criteria die worden gebruikt om het loon, loonniveaus en loonontwikkeling vast te stellen eenvoudig toegankelijk maken voor werknemers;
• Als de werknemer daarom vraagt, moet de werkgever informatie geven over de individuele beloning ten opzichte van de gemiddelde beloning. De werkgever moet daarbij een uitsplitsing geven van de beloning naar geslacht van medewerkers in vergelijkbare functies of met gelijkwaardig werk. Is er sprake van loondiscriminatie, dan heeft de werknemer met terugwerkende kracht recht op achterstallige loonbetaling. 

Beloningsbeleid

Voor het totale beloningsbeleid in de organisatie verandert er ook het nodige. De bestuurder moet naar zowel de OR als naar de werknemers, zijn beloningsbeleid kunnen verantwoorden. Voor werkgevers met 100 of meer werknemers zullen jaarlijks de beloningsverschillen tussen mannelijke en vrouwelijke werknemers gepubliceerd moeten worden. Als er sprake is van beloningsverschillen die niet verklaard kunnen worden, dan moeten die worden wegenomen.  

Is er sprake van een beloningsverschil tussen mannen en vrouwen bij gelijke of gelijkwaardige arbeid van meer dan vijf procent? Kan dit verschil niet worden gerechtvaardigd? En is het niet binnen zes maanden weggenomen? Dan zal de werkgever samen met de werknemersvertegenwoordigers een beloningsonderzoek moeten uitvoeren.

Rol OR

Door een nieuwe EU-Richtlijn over loontransparantie, krijgt de OR een aanzienlijk grotere rol bij het beloningsbeleid. De jaarlijkse beloningsanalyse moet namelijk worden besproken met de ondernemingsraad. De beloningsanalyse maakt onderdeel uit van het beloningsbeleid, waar de OR instemmingsrecht bij heeft (art.  27 lid 1c WOR).

Ook kan de OR namens werknemers in gerechtelijke of administratieve procedures optreden en het voortouw nemen om gelijke beloning te bevorderen. De implementatietermijn bedraagt drie jaar, zodat werkgevers vanaf 2026 aan de nieuwe wetgeving gebonden zijn.