65 jaar = einde dienstwoning?

Een ambtenaar wordt aangesteld als parkwachter bij een gemeente. Aan deze betrekking is de voorwaarde verbonden om de dienstwoning in het park te bewonen. Hoewel het bewonen van de dienstwoning aanvankelijk was gekoppeld aan de functie van parkwachter en de ambtenaar nadien tot tweemaal toe een andere functie krijgt, mag de ambtenaar in de dienstwoning blijven wonen. Op deze wijze woont de ambtenaar een zeer lange tijd naar tevredenheid in de woning totdat hij - na meer dan 35 jaar - te horen krijgt dat hij de woning moet verlaten vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Wat vindt de Centrale Raad van Beroep hier van?

De meeste rechtspositieregelingen bevatten een bepaling over de dienstwoning. Een ambtenaar is verplicht een ambts- of dienstwoning te betrekken, indien deze hem wordt aangewezen. In onderhavige casus deelt de gemeente de ambtenaar mee dat hij de dienstwoning moet verlaten wanneer zijn dienstverband eindigt in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd.

Ontvankelijk?

De (voorzieningenrechter van de) rechtbank Leeuwarden die de zaak ter beoordeling voorgelegd krijgt, wijst er op dat de woning vanwege feitelijke omstandigheden (doordat betrokkene andere functies ging uitoefenen) al geruime tijd niet meer aangemerkt kan worden als ambtelijke dienstwoning. Om die reden is de rechter van oordeel dat de mededeling geen besluit in de zin van artikel 1:3 van de Algemene wet bestuursrecht bevat. Het bevat uitsluitend een mededeling aan betrokkene als huurder van de woning zodat de huurrechtbepalingen van het Burgerlijk Wetboek van toepassing zijn. De rechtbank verklaart het beroep vervolgens niet-ontvankelijk.

De Centrale Raad van Beroep oordeelt anders (CRvB 13 november 2008, LJN: BG4999). De Raad wijst er op dat de bevoegdheid om een woning als dienstwoning aan te wijzen, tevens de bevoegdheid impliceert om die aanwijzing te beëindigen. De Raad acht van belang dat het bewonen van de dienstwoning een arbeidsvoorwaarde was waarbij betrokkene verplicht was de woning te bewonen en toezicht te houden. Daarvoor ontving hij een maandelijkse vergoeding en werd een bedrag op zijn salaris ingehouden als – niet marktconforme – vergoeding voor het woongenot. De enkele omstandigheid dat betrokkene feitelijk niet meer werkzaam was in de functie van parkwachter brengt niet mee dat het karakter van de dienstwoning daardoor is veranderd. Wel had de werkgever daarin aanleiding kunnen zien om de aanwijzing als dienstwoning eerder in te trekken, maar heeft dat in het belang van betrokkene toen niet gedaan. Uiteindelijk is de aanwijzing wél ingetrokken omdat bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd een einde komt aan het ambtenaarschap van betrokkene. De intrekking van de aanwijzing als dienstwoning is gebaseerd op een rechtspositionele bepaling, zodat sprake is van een publiekrechtelijke rechtshandeling waarbij – nu sprake is van wijziging van een arbeidsvoorwaarde – betrokkene een direct belang heeft.

Inhoudelijk oordeel

De Centrale Raad van Beroep is van oordeel dat het besluit in stand kan blijven. De Raad acht het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd en het daarmee verband houdende einde van het dienstverband voldoende aanleiding om de aanwijzing als dienstwoning in te trekken en betrokkene te gelasten de woning te ontruimen. Het besluit is betrokkene ruim van tevoren meegedeeld zodat betrokkene voldoende gelegenheid is geboden om uit te kijken naar andere woonruimte. Bovendien krijgt betrokkene een verhuiskostenvergoeding.

Tips

• Inventariseer of er in uw organisatie medewerkers (zoals bodes, brugwachters, boswachters) zijn met een dienstwoning.
• Wees alert op het tijdig bespreekbaar maken van het ontruimen, zodat uw bestuur zich kan beraden op de toekomst van de dienstwoning.
• Informeer de ambtenaar geruime tijd van te voren over het tijdstip waarop de bewoning van de dienstwoning eindigt.
• Leg bij functiewijzigingen de voorwaarden voor bewoning van die dienstwoning (opnieuw) vast.