Hoe ziet de aankondiging beëindiging subsidie eruit?

Netpresenter levert de digitale infrastructuur en software die zorgt voor de verspreiding van AMBER Alerts. Er is hiervoor een overeenkomst gesloten met de politie. In een procedure van Netpresenter en AMBER Alert tegen de korpschef van politie staat de vraag centraal of een brief van de politie moet worden beschouwd als de aankondiging van de beëindiging van een subsidie (beëindigingsbesluit). Het is niet altijd makkelijk te beoordelen of sprake is van een beëindigingsbesluit waartegen bezwaar en beroep open staat. De uitspraak Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 19 februari 2020 (ECLI:NL:RVS:2020:528) schept enige duidelijkheid.

Casus

Op enig moment laat de politie Netpresenter weten dat de opdracht tot het leveren van de digitale infrastructuur en software ten onrechte niet is aanbesteed. De politie beraadt zich op de wijze waarop in de toekomst wordt voorzien in de functionaliteit. In de daarop volgende brief van 12 oktober 2014 informeert de politie Netpresenter over de voortgang ten aanzien van de aanbesteding van een voorziening in verband met urgente kindvermissingen. In het al geplande overleg zal de politie ingaan op de inkoopprocedure en de aanbesteding is inmiddels opgenomen in de aanbestedingskalender van de politie. Onderdeel van het overleg is de manier waarop een gelijke uitgangspositie kan worden gecreëerd aan het begin van de aanbesteding. Is deze brief een besluit tot beëindiging van de subsidie en staat daartegen bezwaar en beroep open? Netpresenter en AMBER Alert vinden van wel.

Het oordeel van de Afdeling  

De Afdeling bevestigt het oordeel van de rechtbank dat de brief uitsluitend informatief is en overweegt daarbij het volgende:

• Netpresenter wordt in de brief geïnformeerd over de voortgang van de aanbesteding van een voorziening rond kindvermissingen.
• De brief bevat een verwijzing naar een komend overleg daarover.
• De brief bevat geen mededeling dat de financiële bijdrage is of op een bepaalde datum zal worden beëindigd.
• De overeenkomst is ook niet beëindigd, maar steeds verlengd.
• Dat tussen partijen bekend is dat de overeenkomst in huidige vorm in de toekomst zeer waarschijnlijk niet kan worden gehandhaafd, maakt niet dat de brief al op rechtsgevolg is gericht.
• Daar komt bij dat eerder al is medegedeeld dat de huidige situatie niet kan blijven voortduren. In dit opzicht is de brief een herhaling;
• De mededeling dat de opdracht op de aanbestedingskalender van de politie staat is evenmin een besluit omdat volgens de toelichting bij die kalender de opname erin geen aankondiging is van het voornemen tot het plaatsen van een overheidsopdracht. En ook die plaatsing was al eerder medegedeeld en dus een herhaling.

Essentie van het beëindigingsbesluit

De belangrijkste overweging van de Afdeling is het ontbreken van de mededeling dat de financiële bijdrage is of zal worden beëindigd. Ook al weten partijen dat de bestaande relatie hoogstwaarschijnlijk niet (ongewijzigd) kan blijven voortbestaan. Informatie over een procedure die wellicht zal leiden tot het beëindigen van de relatie is niet gericht op rechtsgevolg en dus geen besluit.

Voor de rechtspraktijk is het jammer dat niet ook een uitspraak is gedaan over de vraag of sprake was van subsidie of van overheidsopdracht. Met name veel decentrale overheden wachten met smart op meer duidelijkheid daarover. Netpresenter en AMBER Alert hadden zo’n uitspraak ook gevraagd. De Afdeling gaf echter aan dat de rechter ambtshalve toetst of sprake is van een besluit en als dat niet het geval is, komt hij niet toe aan een oordeel over de aard van de financiële relatie.

Tips voor de praktijk

• Is het de bedoeling een beëindigingsbesluit te versturen waartegen bezwaar en beroep open staat, vermeld dan in de brief duidelijk en ondubbelzinnig dat de subsidie wordt beëindigd en met ingang van wanneer.
• Neem in het beëindigingsbesluit ook de bezwarenclausule op.
• Is de brief niet bedoeld als beëindigingsbesluit, maak dat dan duidelijk.
• Wees als subsidieontvanger alert op brieven waarin wordt gesproken over het in de toekomst anders vormgeven van de financiële relatie, mogelijke bezuinigingen en beleidswijzigingen. Neem het zekere voor het onzekere als onduidelijk is of het gaat om een beëindigingsbesluit en check dit bij de subsidieverstrekker of dien een bezwaarschrift in.