Woningsluiting bij verstoring openbare orde

Wanneer de openbare orde ernstig wordt verstoord door overlast of criminele activiteiten in of rond een woning, kan de burgemeester besluiten om de woning te sluiten. Dit is een zware maatregel die zorgvuldig moet worden onderbouwd, omdat het een inbreuk maakt op het recht op privacy en het huisrecht van de bewoners. De bevoegdheid voor woningsluiting is vastgelegd in artikel 174a van de Gemeentewet.

Wanneer kan de burgemeester een woning sluiten?

De burgemeester kan een woning, een niet voor publiek toegankelijk lokaal of het bijbehorende erf sluiten in de volgende situaties:

1. Ernstige en langdurige overlast
   Dit gaat om herhaaldelijke verstoring van de openbare orde, vergelijkbaar met de risico’s van drugsoverlast. Denk aan illegale prostitutie of wapenhandel. Als het om drugsgerelateerde overlast gaat, moet de burgemeester echter artikel 13b van de Opiumwet toepassen.
2. Ernstig geweld of bedreiging daarmee
   Dit kan gaan om wapengeweld, brandstichting of explosies met vuurwerk of beschietingen. Het geweld hoeft geen slachtoffers te hebben gemaakt. Ook als het buiten de woning plaatsvond, kan de burgemeester ingrijpen, mits er een duidelijke link is tussen de woning en het geweld.
3. Aantreffen van een wapen
   Als in de woning een wapen wordt gevonden dat valt onder artikel 2 van de Wet wapens en munitie (zoals vuurwapens of messen), kan dit een reden zijn voor sluiting. Vuurwerk geldt niet als wapen, tenzij het specifiek bedoeld was om schade aan personen of goederen toe te brengen. De aanwezigheid van een wapen leidt echter niet automatisch tot sluiting; er moet sprake zijn van daadwerkelijke verstoring van de openbare orde, zoals angst of onveiligheid in de omgeving.

Procedure en voorwaarden

Voordat de burgemeester overgaat tot sluiting, moet de bewoner meestal een waarschuwing krijgen en de kans om de situatie te verbeteren. Alleen in spoedeisende gevallen kan deze stap worden overgeslagen.
De burgemeester bepaalt de duur van de sluiting en moet motiveren waarom openstelling van de woning tijdens deze periode een bedreiging vormt voor de openbare orde. Verlenging is mogelijk als er een ernstige vrees voor herhaling bestaat.

Preventieve woningsluiting

De burgemeester kan een woning preventief sluiten als er een gerechtvaardigde vrees is voor herhaling van ernstige overlast. Dit kan alleen als de bewoner of eigenaar eerder betrokken was bij een sluiting van een andere woning. De rechter stelt strenge eisen aan deze maatregel, vooral op het gebied van proportionaliteit. In de praktijk wordt preventieve woningsluiting dan ook zelden toegepast.

Rechterlijke toetsing

Omdat woningsluiting een ingrijpende maatregel is, toetst de bestuursrechter het besluit streng. De motivering moet uitgebreid ingaan op proportionaliteit en subsidiariteit, oftewel: is de maatregel noodzakelijk en zijn er geen minder ingrijpende alternatieven?

Hulp en advies

Twijfelt u of woningsluiting de juiste maatregel is? Wilt u zeker weten dat uw besluit juridisch standhoudt? Of zoekt u andere manieren om overlast aan te pakken? Wij kunnen u snel adviseren, helpen bij het opstellen van een besluit en juridische ondersteuning bieden bij bezwaar, beroep en voorlopige voorzieningen.

Bel ons op 079 - 3631919 of mail onze specialisten voor advies.