De Wet zorg en dwang (Wzd) regelt dat aan iemand met een psychogeriatrische stoornis of een verstandelijke beperking tegen zijn wil zorg verleend kan worden als dat nodig is om te voorkomen dat diegene zichzelf of iemand anders ernstig benadeelt. Dit wordt onvrijwillige zorg genoemd. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om personen met dementie, met het syndroom van Korsakov of de ziekte van Huntington.
Het kan voorkomen dat een persoon met een psychogeriatrische stoornis of verstandelijke beperking ook een psychische stoornis ontwikkelt. In dat geval zal de zorgaanbieder moeten bepalen welke problematiek voorliggend is en of het stelsel van de Wzd dan wel van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) passend is.
Beschikking tot inbewaringstelling door de burgemeester
Als opneming van een persoon zo urgent is dat er geen tijd is om de reguliere machtigingsprocedure af te wachten, dan kan de burgemeester op basis van de Wzd een beschikking tot inbewaringstelling afgeven. Dit kan pas als sprake is van ernstig nadeel (voor de cliënt of anderen) door het gedrag van de cliënt als gevolg van zijn psychogeriatrische aandoening, verstandelijke beperking of een daarmee gepaard gaande psychische stoornis. Bovendien moeten de opname en het verblijf noodzakelijk en geschikt zijn om het ernstig nadeel af te kunnen wenden. Het inzetten van zorg die iemand echt niet wil, is altijd een laatste redmiddel.
In spoedsituaties wordt het voldoende geacht als er een ernstig vermoeden bestaat dat het nadeel het gevolg is van een psychogeriatrische aandoening of verstandelijke handicap. Er hoeft dus geen volledige zekerheid te zijn dat de aandoening of handicap het nadeel veroorzaakt.
Voordat de burgemeester een inbewaringstelling kan gelasten, moet een arts de betrokkene onderzoeken en een verklaring afleggen waaruit diens onvrijwilligheid en het ernstige nadeel blijkt. Tevens moet de betrokkene binnen 24 uur na afgifte van de beschikking worden bijgestaan door een advocaat, behalve als hij of zij geen bedenkingen heeft bij de beschikking.
Geldigheidsduur beschikking tot inbewaringstelling
De inbewaringstelling moet binnen 24 uur na afgifte van de beschikking ten uitvoer worden gelegd. De inbewaringstelling heeft een geldigheidsduur van ten hoogste drie dagen. Het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ) kan echter binnen die drie dagen een verzoek tot een machtiging tot verlenging van de inbewaringstelling bij de rechter indienen. De rechter beslist binnen drie dagen na de dag waarop het is ingediend. De rechter kan besluiten de geldigheidsduur te verlengen tot maximaal zes weken.
Procedurele eisen beschikking tot inbewaringstelling
De burgemeester moet aan zowel betrokkene als diens vertegenwoordiger een afschrift van de beschikking verstrekken. Bovendien heeft de burgemeester een informatieplicht aan het CIZ en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Bij een crisisopname is het uiteindelijk het CIZ die de rechter om een machtiging kan verzoeken. Deze procedure is aan strenge tijdslimieten gebonden. Daarom bepaalt de Wzd dat de burgemeester het CIZ onmiddellijk van de inbewaringstelling op de hoogte stelt en diezelfde dag nog een kopie van de stukken stuurt.
Vragen of hulp nodig?
Een beschikking tot inbewaringstelling vereist vaak onmiddellijk actie van de gemeenteambtenaar die met het dossier is belast. Een aantal belangrijke stappen moet binnen korte termijn, soms binnen één dag, uitgevoerd worden. Een zorgvuldige voorbereiding door een goede dossieropbouw is hierbij van groot belang.
De juristen van Vijverberg beschikken over uitstekende kennis van de procedurele regels uit de Algemene wet bestuursrecht en de Wet zorg en dwang, waardoor zij de burgemeester kunnen adviseren en bij kunnen staan bij het opstellen van een beschikking tot inbewaringstelling. Heeft u vragen over de Wet zorg en dwang of wilt u weten wat wij voor u kunnen betekenen? Wij helpen u graag. Neem contact op met onze specialisten: 079 - 3631919 of mail ons.