Beëindigen overeenkomsten

Een overeenkomst kan op verschillende manieren eindigen. Hieronder gaan we in op de mogelijkheid van het opzeggen van een overeenkomst en het ontbinden van een overeenkomst.

Opzegging

Opzegging is een eenzijdige rechtshandeling. Het vereist dus geen aanvaarding van de wederpartij. In veel contracten zijn bepalingen neergelegd over het opzeggen van een overeenkomst. Bijvoorbeeld in welke situaties partijen kunnen opzeggen of welke opzegtermijn zij in acht moeten nemen. Partijen hebben ten aanzien hiervan contractsvrijheid. 

Voor sommige overeenkomsten, zoals de arbeidsovereenkomst, regelt de wet onder welke voorwaarden opgezegd kan worden. Wanneer een overeenkomst rechtsgeldig is opgezegd, hoeven de overeengekomen verplichtingen vanaf dat moment niet meer te worden nagekomen. 

Ontbinding

Ontbinding is neergelegd in artikel 6:265 van het Burgerlijk Wetboek. Als de wederpartij de afspraken niet nakomt, dan mag de overeenkomst worden ontbonden als de tekortkoming de ontbinding rechtvaardigt. Ontbinding kan via een schriftelijke verklaring van de daartoe gerechtigde óf door de rechter worden uitgesproken. 

Voor ontbinding gelden de volgende vereisten:

1. Er is sprake van een wederkerige overeenkomst;
2. De wederpartij schiet tekort in de nakoming;
3. Deze tekortkoming is ernstig genoeg om de ontbinding te rechtvaardigen;
4. De wederpartij is in verzuim.

Tekortkoming

Om een overeenkomst te kunnen ontbinden moet sprake zijn van een tekortkoming in de nakoming. Deze niet-nakoming kan ook gedeeltelijk zijn. Als een deel van de overeenkomst wel kan worden nagekomen, staat dit niet noodzakelijkerwijs een ontbinding in de weg. De tekortkoming hoeft ook niet toerekenbaar te zijn. Ook in geval van overmacht kan de wederpartij ontbinding verzoeken. 

De tekortkoming moet wel van voldoende gewicht zijn. Wanneer deze van te geringe betekenis is, kan deze de ontbinding niet rechtvaardigen. De bewijslast voor de tekortkoming ligt bij de partij die ontbinding wenst.

Verzuim

In het geval dat de nakoming tijdelijk of blijvend onmogelijk is, is verzuim niet vereist. Is daar geen sprake van, dan bestaat de bevoegdheid pas op het moment dat de schuldenaar in verzuim is. In beginsel is voor verzuim altijd een ingebrekestelling nodig. De ingebrekestelling is een schriftelijke aanmaning, waarbij de schuldeiser de schuldenaar een redelijke termijn voor de nakoming stelt. In een aantal situaties is geen ingebrekestelling vereist. Deze uitzonderingen zijn neergelegd in de wet. 

Gevolgen

Het gevolg van ontbinding is dat de grondslag voor het verrichten van de (wederzijdse) prestaties komt te vervallen. Dit betekent dat partijen niet langer verplicht zijn om aan de verplichtingen uit de overeenkomst te voldoen. Als een partij zijn verplichting al heeft voldaan, dan bepaalt de wet dat de wederpartij verplicht is de door die partij verrichte prestatie ongedaan te maken. Dit noemen we ook wel de zogeheten ongedaanmakingsverplichting.

In bijzondere gevallen kan het voorkomen dat de verplichting om de verrichte prestatie ongedaan te maken erg onpraktisch of zelfs onmogelijk is. Voor deze gevallen bepaalt de wet dat in plaats van de ongedaanmakingsverplichting een redelijke vergoeding voor de verrichte prestatie moet worden betaald.

Schadevergoeding

Als door de tekortkoming schade wordt geleden, dan kan naast ontbinding aanspraak worden gemaakt op aanvullende schadevergoeding. Hiervoor geldt in beginsel dat de tekortkoming aan de wederpartij toegerekend kan worden.

Gedeeltelijke ontbinding

Een  overeenkomst hoeft niet in zijn geheel te worden ontbonden. Je kunt deze namelijk ook gedeeltelijk ontbinden. Dit heet partiële ontbinding.

Advies en hulp bij uw vragen over het beëindigen van contracten

Heeft u vragen over het beëindigen van een contract?  De advocaten en adviseurs van Vijverberg zijn hierin gespecialiseerd en helpen u graag. Bel ons voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek: 079 - 3631919.